Powiat Wieluński wraz z partnerami podpisali 22 września 2025 r. listy intencyjne w sprawie powołania nowego klastra energii w województwie łódzkim. – Już w 2030 roku chcemy osiągnąć pełną samowystarczalność energetyczną w ujęciu rocznym – mówi starosta wieluński Maciej Bryś. Inicjatywa jest istotne ze względu na specyfikę regionu łódzkiego i obecność kopalni oraz elektrowni Bełchatów, którą czeka wygaszanie.
Nowy klaster energii został wpisany do Strategii Rozwoju Ponadlokalnego Regionu Ziemi Wieluńskiej na lata 2023-2030, jako jedno z kluczowych działań, obok inwestycji drogowych, edukacyjnych, społecznych czy kulturalnych.
– Dajemy dziś jasny sygnał, że chcemy być powiatem nowoczesnym, niezależnym, przyjaznym mieszkańcom i środowisku – mówił starosta wieluński Maciej Bryś w czasie poniedziałkowej konferencji. – Stoimy dziś przed ogromnym wyzwaniem transformacji energetycznej, nasze gminy zużywają rocznie ponad 3500 MWh energii a tylko niewielka część tego zapotrzebowania, bo niespełna 7 proc., pochodzi z lokalnych źródeł. To oznacza zależność od zewnętrznych dostawców i od zmiennych cen na rynku. Klaster ma to zmienić. To narzędzie, dzięki któremu energia będzie wytwarzana, magazynowana i zużywana tutaj, na ziemi wieluńskiej – dodał starosta.
Takie strategiczne i długofalowe myślenie jest szczególnie ważne ze względu na specyfikę regionu łódzkiego i obecność kopalni oraz elektrowni Bełchatów, które w latach trzydziestych czeka wygaszanie wydobycia i transformacja.
W skład klastra wejdzie Powiat Wieluński i cztery gminy
Sygnatariuszami powołania Klastra Energii Ziemi Wieluńskiej są: Powiat Wieluński, Gmina Wieluń, Gmina Pątnów, Gmina Wierzchlas, Gmina Skomlin oraz Fundacja Europejski Instytut Wspierania Rozwoju.
Strategiczne i długofalowe myślenie jest szczególnie ważne ze względu na specyfikę regionu łódzkiego i obecność kopalni oraz elektrowni Bełchatów, które w latach trzydziestych czeka wygaszanie wydobycia i transformacja. Wieluń leży zaś na peryferiach województwa łódzkiego, godzinę drogi od kopalni, gdzie zresztą pracuje wielu okolicznych mieszkańców.
– Jako jedno z ostatnich województw spośród regionów węglowych mieliśmy szansę otrzymania środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Wkrótce zostaną wygaszone bloki Bełchatowa, a mamy zmniejszyć emisję o 70-80 proc. To jest bardzo mało czasu na realizację wszystkich niezbędnych działań, które spowodują, że dalej to energetyczne serce Polski będzie dalej biło – zwróciła uwagę w czasie konferencji Barbara Grymm, naczelniczka wydziału ds. Transformacji Regionu w Departamencie Przedsiębiorczości i Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego.
– To, na co stawiamy, to oczywiście zielona energia. Będziemy chcieli, żeby tych inwestycji było jak najwięcej – mówił z kolei Marcin Pawlak, dyrektor Biura Planowania Regionalnego Województwa Łódzkiego. – Wiemy, że infrastruktura w naszym województwie pozostawia wiele do życzenia – zwłaszcza jeżeli chodzi o produkcję konsumencką, mamy tutaj dużo do zrobienia, by efektywnie wprowadzać energię do systemu bądź ją magazynować. Zarząd województwa przy nowej strategii oczywiście będzie na ten aspekt zwracać uwagę – dodał, podkreślając wagę współpracy województwa i inicjatyw lokalnych.
Czym jest klaster?
Dlaczego powiat wieluński wybrał klaster jako rodzaj działalności? – Znajdujemy się na terenie, gdzie jest duży odpływ mieszkańców. Musimy stać się konkurencyjni po to, żeby tworzyć nowe miejsca pracy, ale też walczyć z wysokimi cenami energii, które w ostatnich latach bardzo dla nas wzrosły. Chcemy wspólnie produkować energię, wspólnie sprzedawać i czerpać zyski dla naszych samorządów, ale przede wszystkim po to, żeby mieszkańcy i firmy miały stabilne źródło energii. Klaster daje nam takie możliwości – tłumaczy Krzysztof Dziuba, wicestarosta powiatu wieluńskiego.
Klaster odpowiada na wyzwania transformacji energetycznej i decentralizacji rynku. Opiera się na współpracy lokalnych społeczności i skupia uwagę samorządów na wytwarzaniu energii, znacznie bardziej niż na jej kupowaniu od dostawców. To szansa na stabilny rozwój gospodarczy regionu i wzmocnienie jego atrakcyjności inwestycyjnej.
Klastry energii to rodzaj społeczności energetycznej, działający na podstawie porozumienia cywilno-prawnego (art. 2 Ustawy o OZE). Jest ich w Polsce kilkadziesiąt. Członkami klastra mogą być jednostki samorządu terytorialnego, spółki kapitałowe utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego; spółki, których udział w kapitale zakładowym jest większy niż 50 proc. lub przekracza 50 proc. liczby udziałów lub akcji.
Klaster może być prowadzony na terenie pięciu gmin (miejskich, miejsko-wiejskich, wiejskich) lub jednego powiatu. Może zyskiwać zwolnienia z części opłat (np. kogeneracyjnej), korzysta też ze wsparcia w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Kwintesencją działania klastra jest też adaptacja do lokalnych zasobów – jeśli w danym regionie szczególnie dostępne są biomasa, wiatr czy słońce – warto to wykorzystać.
