Ostatnio sporo mówi się o ekologii i konieczności zmniejszenia emisji spalin w polskich miastach. Każdy chce oddychać świeżym powietrzem – to oczywiste. Jednak nie każdy jest gotowy mierzyć się z ograniczeniem mobilności, które nakładają SCT. Czy Wieluń też czeka „rewolucja ekologiczna”?
Strefy czystego Transportu (SCT) mają stanowić remedium na pogarszający się stan powietrza w polskich miastach. Wprowadzenie obszarów wyłączonych z ruchu dla pojazdów niespełniających określonych norm budzi jednak wiele kontrowersji.
Czym są Strefy Czystego Transportu?
Strefa Czystego Transportu jest wydzielonym i odpowiednio oznakowanym obszarem, w którym mogą poruszać się jedynie pojazdy z napędem:
- gazowym,
- elektrycznym,
Czy to oznacza, że do SCT nie mogą wjeżdżać samochody na benzynę i olej napędowy? Nie, ponieważ samorząd każdej gminy, która rozważa wprowadzenie takiej strefy, może rozszerzyć listę pojazdów uprawnionych do wjazdu. Przeważnie są to samochody spalinowe, które spełniają określoną normę spalin.
Przykładowo: gmina może stwierdzić, że do SCT wjadą wyłącznie pojazdy z normą spalin EURO 4 lub wyższą. To znaczy, że samochód spełniający normę EURO 3 nie może poruszać się po takim obszarze.
Z ograniczeń zawsze są wyłączone pojazdy specjalne i uprzywilejowane. To np. karetki pogotowia, radiowozy, wozy strażackie, czy autobusy szkolne.
Takie zmiany brzmią dość rewolucyjnie, dlatego gminy rozważające wprowadzenie stref zwykle przewidują pewne okresy przejściowe. Początkowo mogą np. pozwolić na wjazd także pojazdom niespełniającym przyjętych norm, ale pod warunkiem uiszczenia opłaty za wjazd lub za przebywanie w strefie określony czas.
O co chodzi z normami EURO?
Bardzo ważną kwestią w kontekście SCT są normy EURO, czyli normy emisji spalin pojazdu mechanicznego. Są istotne, ponieważ do planowanych Stref Czystego Transportu będą mogły wjeżdżać wyłącznie pojazdy o określonych parametrach technicznych. Czym one są i skąd kierowca ma wiedzieć, czy jego auto je spełnia?
Normy EURO to zapisy prawne regulujące limity dotyczące emisji spalin dla nowo powstałych pojazdów produkowanych na terenie Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Na ich podstawie wyznacza się dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń, które może emitować samochód.
Normy EURO były stopniowo zaostrzane w kolejnych latach. To znaczy, że np. pojazd z 1996 roku mógł spełniać normę EURO 1, natomiast nowe auto z 2007 roku musiało już mieścić się w normie EURO 4. Więcej na jej temat przeczytasz tutaj: https://rankomat.pl/samochod/norma-emisji-spalin-euro-4
W skrócie – im nowszy samochód, tym wyższą spełnia normę emisji spalin.
Najwyższą kategorią jest obecnie norma EURO 6, która obowiązuje od 2015 roku. W ostatnich latach kilka razy ulegała modyfikacjom, a limity dla poszczególnych substancji znajdujących się w spalinach nieco się zmieniły. Zgodnie z ostatnią aktualizacją średni poziom emisji dwutlenku węgla dla modelowej serii producenta nie może przekraczać 95 g/km.
Gdzie sprawdzić jaką normę spełnia Twój samochód? Najłatwiej zrobisz to w aplikacji mObywatel. Wejdź w zakładkę „Moje Pojazdy” i poszukaj sekcji dotyczącej szczegółów pojazdów. Tam, obok numeru VIN, typu silnika i rodzaju paliwa, znajdziesz informację dotyczącą normy emisji spalin. Możesz także sprawdzić, jaka norma EURO obowiązywała w roku produkcji Twojego auta.
Normy to nie wszystko
Norma EURO, do której zalicza się Twój pojazd, to jednak nie wszystko. Aby auto rzeczywiście spełniało europejskie standardy emisyjności, musi być wyposażone w określone systemy, czyli:
- katalizator,
- filtr cząstek stałych DPF,
- układ SCR,
- zawór EGR,
- filtr GPF (dla aut benzynowych i hybrydowych).
To znaczy, że nawet jeśli Twoje auto mieści się w normie wymaganej dla wjazdu do SCT, ale np. wytniesz z niego DPF, to automatycznie utraci ono taki przywilej. Aby korzystać ze stref czystego transportu, samochód musi być zarówno fabrycznie oznaczony daną normą, jak i mieć wszystkie wymienione wyżej podzespoły.
Czym jest filtr DPF? Jest to filtr cząstek stałych, który montuje się przede wszystkim w układach wydechowych silników diesla. Jego zadaniem jest wychwytywanie drobinek sadzy znajdującej się w spalinach oraz jej kontrolowane spalanie w odpowiednich warunkach.
Strefa czystego transportu – gdzie będzie obowiązywać?
Czy mieszkańcy Wielunia muszą się przygotować na prowadzenie SCT? Z pewnością wielu z nich ucieszy informacja, że obecnie nie ma takich planów. Strefa Czystego Transportu w 2024 roku ma zacząć obowiązywać wyłącznie w Warszawie. Miał ją wprowadzić także Kraków, jednak na razie urzędnicy zrezygnowali z tego pomysłu.
W Wieluniu kierowcy starszych samochodów „mogą spać spokojnie”. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ekologiczne zmiany (te wymagane przez instytucje unijne oraz te wynikające z realnych potrzeb) prędzej czy później zawitają także do Wielunia. Oddychanie czystym powietrzem jest w końcu wartością nadrzędną, nawet jeśli wiąże się z pewnymi wyrzeczeniami.
