– Wieluń jest symbolem okrucieństwa, Wieluń jest symbolem złamania zasad, Wieluń jest symbolem tamtej wojny dla Polaków – mówił prezydent Andrzej Duda w 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej.
Jak co roku, dźwięk syren alarmowych zabrzmiał w Wieluniu 1 września o godzinie 4:40. Uczczono w ten sposób rocznicę tragicznych wydarzeń z 1939 roku. Dwanaście razy wybrzmiał też dźwięk dzwonu „Pamięć i Przestroga”, co symbolizowało 1200 ofiar nalotu bombowego na Wieluń.
– Tu się zbierali ludzie, życie zaczynało się toczyć, był targ, ludzi było dużo. Niemieccy piloci wspominali, jak w masę ludzką rzucali bomby. W masę ludzką, nie w wojsko, nie w instalacje wojskowe, nie w żołnierzy – podkreślał na placu Legionów w Wieluniu Andrzej Duda.
Prezydent zaakcentował, że Polska straciła podczas II wojny światowej ponad 16 procent populacji. Jak mówił, nikt w stosunku do całości społeczeństwa nie poniósł takich strat, jak my. Wskazał, że tamte wydarzenia to przestroga, by nigdy nie dać się zwieść i uwierzyć w to, że pokój jest wieczny i że nikt nigdy nas nie zaatakuje.
– Naiwny jest ten, kto uwierzy w opowieści o tym, że nic takiego się już nie powtórzy. Nie powtórzy się wtedy, kiedy będziemy silni. Nie powtórzy się wtedy, kiedy będziemy zdecydowani. Nie powtórzy się wtedy, kiedy nie będzie się opłacało przyjść tutaj z bronią w ręku i zaatakować nas, burzyć nam domu i palić nam pola – mówił prezydent podczas wieluńskich uroczystości.
Andrzej Duda: „Nie będę tolerował nieodpowiedzialnych zachowań”
Prezydent odniósł się też bardzo szeroko do bieżących wydarzeń. Jak powiedział, widzimy obecnie nowe zjawiska, a także nowe sposoby rozwijania i budowania konfliktów oraz wywoływania kryzysów. – Nazywa się je często hybrydowymi. Nie jest to wojna, którą można by nazwać wprost, ale to działanie destabilizujące, burzące porządek w krajach – wskazał Duda. I dodał, że „musimy na nie zdecydowanie odpowiadać i odpowiadamy. Nie pozwolimy naruszać naszych granic”.
– Nie będę tolerował nieodpowiedzialnych zachowań. Nie będę tolerował nieodpowiedzialnych słów. Nie będę tolerował prób destabilizowania naszego kraju. Nie będę tolerował poniżania i prób zastraszania ludzi, którzy Polsce służą, z wielkim oddaniem i wielką odpowiedzialnością – podkreślił Andrzej Duda.
Burmistrz Paweł Okrasa: „Łączy nas Polska”
Podczas obchodów nie mogło zabraknąć również wystąpienia burmistrza Wielunia, Pawła Okrasy. Włodarz miasta mówił, że nie można pozwolić na to, aby przypisywano Polakom współudział w Holokauście, a także aby pisano i mówiono o „polskich obozach zagłady”. – Dlatego z tego miejsca (…) mamy prawo i mamy obowiązek głosić prawdę historyczną, że Polska była ofiarą II wojny światowej – wskazywał Paweł Okrasa.
Burmistrz apelował też, by bicie dzwonu „Pamięć i Przestroga” było wezwaniem dla nas do narodowego pojednania. – Do tego, abyśmy nasze dyskusje, relacje i nasze spory toczyli pod wspólnym mianownikiem, że łączy nas Polska – mówił burmistrz.
Paweł Okrasa przytoczył też słowa prezydenta Andrzeja Dudy: „współczesna Polska została ufundowana daniną krwi naszych przodków po to, abyśmy żyli w wolnej i niepodległej ojczyźnie”. – Wolnej ojczyźnie. Także w zakresie tych wolności osobistych, które niestety w ostatnim czasie próbuje nam się ograniczać – zaakcentował burmistrz Paweł Okrasa, przytaczając na koniec fragmenty utworu „Wolność” Marka Grechuty.
Obchody 82. rocznicy tragicznych wydarzeń
Podczas porannej uroczystości nie zabrakło części artystycznej, a także tradycyjnego odśpiewania hymnu i wciągnięcia flagi na maszt. Odprawiono wspólną modlitwę duchownych różnych wyznań. Asystę sprawowały kompania honorowa oraz orkiestra reprezentacyjna Wojska Polskiego. Na miejscu pojawili się też uczestnicy biegu z Polskiej Nowej Wsi pod Opolem, skąd 82 lata temu wystartowała część samolotów do ataku na Wieluń.
Po oficjalnych przemówieniach delegacje z udziałem prezydenta Dudy udały się, by złożyć kwiaty w trzech miejscach: na ruinach zbombardowanej fary, przed pomnikiem dawnej synagogi oraz przed dawnym szpitalem Wszystkich Świętych, obecnie budynkiem II LO w Wieluniu.
Przypomnijmy, że 1 września 1939 roku na Wieluń spadło 380 bomb o łącznej wadze 46 ton. Według różnych źródeł, w wyniku krwawego ataku niemieckiego lotnictwa śmierć poniosło od 1,2 tys. do ponad 2 tys. osób. Większość zabudowy miasta legła w gruzach.
Poranne uroczystości na placu Legionów były kluczowym, lecz nie jedynym elementem wieluńskich obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej. Pełny harmonogram wydarzeń można znaleźć tutaj (kliknij). Przypomnijmy też, że w ostatnią niedzielę niemal czterystu biegaczy wzięło udział w Wieluńskim Biegu Pokoju i Pojednania – wydarzeniu, które również wpisuje się w obchody rocznicowe.
Na naszej stronie na Facebooku prowadziliśmy transmisję na żywo z porannej uroczystości na placu Legionów. Jej zapis możecie obejrzeć poniżej:
